Czy grozi nam epidemia zaburzonej pracy jelit? Tak – rosnąca liczba przypadków oraz powszechność objawów ze strony przewodu pokarmowego świadczy o narastającym problemie zaburzeń funkcji jelit. Współczesny styl życia, stres, zmiany w diecie oraz brak aktywności fizycznej istotnie zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń perystaltyki, zespołu jelita drażliwego czy nawet groźnych stanów, takich jak niedrożność jelit. Warto więc zrozumieć mechanizmy, objawy oraz potencjalne powikłania, które stoją za tą rosnącą falą problemów jelitowych.
Skala i charakterystyka zaburzeń pracy jelit
Zaburzenia pracy jelit obejmują nieprawidłową funkcję przewodu pokarmowego, głównie samego jelita. Typowe objawy to ból brzucha, wzdęcia, biegunki oraz zaparcia, które coraz częściej obserwuje się w populacji ogólnej [2][4]. Ich częstość sugeruje, że problem staje się powszechny, co może prowadzić do stwierdzenia, iż mamy do czynienia z epidemią zaburzonej pracy jelit.
Funkcja jelit opiera się na sprawnej perystaltyce, prawidłowym trawieniu oraz efektywnym wchłanianiu składników odżywczych. Dysfunkcje w obrębie tych procesów wpływają negatywnie na ogólny stan zdrowia, obniżając komfort życia oraz wydolność organizmu [2].
Znaczenie perystaltyki jelitowej
Perystaltyka jelit to podstawowy mechanizm przesuwania treści pokarmowej w przewodzie pokarmowym. Prędkość perystaltyki w fizjologicznych warunkach wynosi od 2 do 25 cm na sekundę, zależnie od odcinka jelita [1]. Odstępstwa od tych wartości prowadzą do zaburzeń o różnym stopniu nasilenia i odmiennych objawach klinicznych.
Zaburzenia perystaltyki dzieli się na kilka typów: nadmierną (powodującą biegunki, bóle), zmniejszoną (sprzyjającą zaparciom, gromadzeniu gazów i dolegliwościom bólowym), zahamowaną (niezwykle groźną, gdyż może prowadzić do niedrożności) oraz wsteczną (objawiającą się wymiotami) [1]. Każda z nich prowadzi do zaburzenia ogólnej homeostazy organizmu i wymaga indywidualnego podejścia diagnostyczno-terapeutycznego.
Zespół jelita drażliwego – rosnąca częstość
Jednym z najczęstszych, chronicznych zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego jest zespół jelita drażliwego (IBS). Choroba ta dotyczy zarówno jelita cienkiego, jak i grubego, nie jest związana ze zmianami organicznymi, a jej istotę stanowi funkcjonalne zaburzenie jelit [4]. Objawy IBS obejmują ból brzucha, uporczywe wzdęcia, naprzemienne biegunki i zaparcia, obecność śluzu w stolcu, a u wielu chorych występują również nudności i brak apetytu [2][4].
Wzrost liczby rozpoznawanych przypadków IBS oraz fakt, że diagnostyka bazuje głównie na obrazie klinicznym przy braku zmian wykrywanych w badaniach dodatkowych, wskazują na szeroki zasięg tego zaburzenia [4].
Mechanizmy i czynniki wpływające na zaburzenia jelitowe
Procesy patologiczne prowadzące do zaburzenia motoryki jelit mogą mieć podłoże neurologiczne, hormonalne, dietetyczne lub psychogenne [1]. Kluczową rolę odgrywa mięśniówka gładka jelit, układ nerwowy przewodu pokarmowego oraz hormony odpowiedzialne za regulację perystaltyki.
Istotny wpływ na pracę jelit mają czynniki psychologiczne – przewlekły stres i silne emocje mogą prowadzić do nasilenia objawów zespołu jelita drażliwego oraz utrudniać leczenie przewlekłych zaburzeń perystaltyki [4]. Niebagatelną rolę odgrywa także dieta – błędy żywieniowe prowadzą do dysfunkcji motorycznych, a zaburzenia mikrobioty jelitowej pogarszają kondycję przewodu pokarmowego.
W niedrożności dochodzi do mechanicznego lub czynnościowego zatrzymania pasażu treści pokarmowej, co prowadzi do gromadzenia się resztek i nadmiernej fermentacji. Skutkiem może być rozciągnięcie jelita, przechodzenie bakterii do innych rejonów organizmu oraz poważne zaburzenia elektrolitowe, zagrażające życiu [3].
Objawy i konsekwencje zaburzeń pracy jelit
Najczęstsze objawy zaburzeń pracy jelit obejmują ból brzucha, wzdęcia, nadmierne gazy, zaparcia, biegunki, zmiany w konsystencji stolca, nudności oraz brak apetytu [2][4]. Ostre zaburzenia, takie jak niedrożność jelit, mogą skutkować poważnymi objawami: silnym bólem, nudnościami, wymiotami oraz zatrzymaniem wydalania stolca i gazów [3].
Długotrwałe zaburzenia funkcjonowania jelit prowadzą do zaburzeń trawienia i wchłaniania, niedoborów pokarmowych, przewlekłego dyskomfortu oraz istotnego pogorszenia jakości życia. Są także istotnym czynnikiem ryzyka powikłań wymagających interwencji medycznej [3][4].
Czy grozi nam epidemia zaburzonej pracy jelit?
Liczba osób doświadczających dolegliwości jelitowych stale rośnie. Długofalowe konsekwencje nowych nawyków żywieniowych, stresu i braku aktywności mogą doprowadzić do zwiększenia liczby pacjentów z zaburzeniami motoryki i funkcji jelit, zarówno łagodnych, jak i poważnych postaci, takich jak niedrożność [2][3].
Coraz częstsze występowanie zespołu jelita drażliwego oraz zaburzeń trawienia świadczy o narastającej skali problemu. Kluczowe znaczenie mają profilaktyka, właściwa diagnostyka oraz edukacja społeczna w zakresie zdrowia przewodu pokarmowego. W przeciwnym wypadku można mówić o trwającej już epidemii zaburzonej pracy jelit.
Źródła:
- [1] https://cholestilmax.pl/zaburzenia-perystaltyki-jelit-przyczyny-objawy-leczenie/
- [2] https://www.wapteka.pl/blog/artykul/zaburzenia-pracy-jelit-przyczyny-objawy-leczenie
- [3] https://www.doz.pl/czytelnia/a15228-Niedroznosc_jelit__objawy_przyczyny_leczenie._Co_poprawi_prace_jelit
- [4] https://www.mp.pl/zespol-jelita-drazliwego
ImmunoAktywacja.pl – portal edukacyjny łączący naukę z praktyką w dziedzinie naturalnego wzmacniania odporności i optymalizacji procesów detoksykacyjnych organizmu.